maandag 14 december 2015

Pair computing in Scratch met iedere keer een wisselende samenstelling.

Nog iets waar ik blij van werd:  Samenwerken tijdens de programmeerlessen.

Als de leerlingen het lokaal binnenkomen, gaan ze meestal bij hun vriend of vriendin zitten. Dan gaan we in tweetallen aan de slag met analoge activiteiten. Voor het tweede deel van de les start ik mijn  Scratch groepjesmaker. Die zet willekeurig 2 leerlingennamen bij een laptopnummer. Zo kunnen ze een deel van de les met hun vriend/vriendin werken en evengoed kennis maken met hoe anderen het aanpakken met programmeren in Scratch.

De eerste keer heb ik verteld, dat programmeurs vaak in grote teams werken telkens met andere mensen, afhankelijk van het onderdeel wat gedaan moet worden. Programmeren maakt gebruik van heel veel kwaliteiten. Die vind je bij heel veel verschillende personen. Door in wisselende teams te zitten, ontdek je wat iedereen kan en leer je meer nieuwe dingen. Programmeurs moeten goed met iedereen kunnen samen werken, anders komt het project niet optimaal af.

De leerlingen kregen echt oog voor de steeds wisselende samenwerking. Vaak vermeldden ze in hun ontwerp dagboek met wie ze hadden gescratcht en hoe het was verlopen. Eén keer kwam iemand niet voldoende aan bod. Toen heb ik in de volgende lessen een tijdklok ingesteld en de ene helft benoemd tot adviseur en de andere helft tot uitvoerder. Elke 7 minuten moesten ze fysiek van plaats ruilen en de andere functie bekleden. En ook dat vonden ze weer heel grappig. Natuurlijk was die tijdklok binair https://scratch.mit.edu/projects/84639234/

In het laatste half uur ruim ik tijd in om bij elkaar te kijken. Alles wordt in presentatie-mode gezet. De leerlingen lopen dan vrij rond en bekijken elkaars programma’s. Na zo’n 5 minuten gaan ze dan terug naar hun eigen plek. Doordat ze met iedereen wel eens werkten, raakten ze steeds meer geïnteresseerd in dat deel van de les en kregen nieuwe inspiratie om het project af te ronden.

vrijdag 11 december 2015

Ontwerpdagboeken tijdens programmeerlessen

In de afgelopen maanden gaf ik op verzoek van ouders een naschoolse basiscursus programmeren met Scratch. Dit was de eerste keer, dat ik zelf alles mocht mee bepalen. Het werden 12 sessies van anderhalf uur. Zo creëerden we tijd voor unplugged activiteiten, eigen project ontwerp en reflectie.

Tijdens het vertalen van de Creative Guide uit 2014 las ik over het bijhouden van een ontwerp dagboek. Dat sprak me enorm aan. Even twijfelde ik nog: Kan dat wel? Buiten schooltijd zeggen tegen kinderen dat ze aan het eind van de les serieus wat moeten schrijven en tekenen over wat ze hebben gedaan………

Ik trok de stoute schoenen aan en niette voor elk kind 10 A4tjes aan elkaar. Aan het eind van de les stonden op mijn PowerPoint drie vragen en een regel stippeltjes voor de broodnodige eigen inbreng. Ik legde uit dat een goed programmeur bijhoudt wat hij heeft gedaan en wat hij makkelijk en moeilijk vindt, omdat programmeren zo hard werken is, omdat je vaak in een team werkt en omdat je wel eens vergeet hoe je ooit bent begonnen en wat voor ideeën je daarbij had. Dus dat het handig is om iets op te schrijven en/of te tekenen zodat je later nog weet: „O ja dat dacht en deed en voelde ik toen.” Ze gingen serieus aan de slag.

En zo ging het elke les. Een kwartier voor tijd was het ruim 5 minuten helemaal stil en werkte ieder voor zichzelf in het ontwerp dagboek. Daarna werd er zachtjes begonnen met opruimen.
En de volgende les las ik altijd voor uit een paar dagboeken. Na een paar lessen opperde een leerling dat het nog beter werd als ze ook met kleurtjes konden werken. Dan konden ze sommige dingen beter verduidelijken en zou het er mooier uitzien. Dat is toen natuurlijk meteen geregeld.

Nu, een week na de afsluitende tentoonstelling, is het tijd voor mijn eigen bezinning. En ja, ik ben heel blij met de ontwerp dagboeken. Het zijn juweeltjes. Ze geven een prachtige inkijk in wat de leerlingen denken over hun leren, het samenwerken, de aangeboden begrippen en hun voorkeuren voor het lesaanbod (handleiding, een stukje samen, stap voor stap les, alvast een beginnetje). Het was voor mij een prima middel om de cursus telkens aan te passen en zo op maat aan te kunnen bieden. Op deze manier hadden de leerlingen indirect zeggenschap over de cursus.

In de Creative Guide geven de samenstellers geen voorkeur aan voor digitaal of analoog. Mijn ervaring is, dat analoog verwerken focus geeft, veel rust, creativiteit en diversiteit genereert, meer uitnodigt tot het werken in het ontwerp dagboek op andere momenten en het frontaal voorlezen en terugbladeren het belang van reflectie verhoogt. Op de afsluitende tentoonstelling waren de ontwerp dagboeken temidden van alle andere items (filmpjes, projecten, unplugged activiteiten en werkfoto’s) een ware aandachtstrekker en veel aanleiding tot gesprekstof.

Op Youtube staat een fotomontage van wat willekeurig geselecteerde foto's van enkele bladzijdes om een kleine impressie te geven https://youtu.be/0zR325nrzxM

zondag 22 november 2015

Op zondag 22 november maakten leerlingen van de Vakantieschool Taal hun eerste stopmotionfilmpje. Ze bedachten een verhaal, tekenden de titel, de voorgrondfiguurtjes en de achtergronden en maakten van elke kleine beweging telkens een foto. Eén groep heeft zelfs een storyboard gemaakt en de tekst ingesproken.
De club was niet al te groot dus veel tijd voor observatie. Het is iedere keer heerlijk om te zien hoe ze in deze activiteit opgaan, hoe intensief ze samenwerken en hoeveel ze overleggen. Daarbij zijn ze voortdurend met taal bezig. Ze praten over volgorde, formaten, doel, oorzaak en gevolg. Veel begrippen komen zo spelenderwijs vaak aan de orde.
Dit keer werkten we met iPads en gebruikten we stoelen als statief. Op die manier kunnen leerlingen heel toegankelijk 2D animaties maken op A4-formaat.  De resultaten staan op Youtube.

zaterdag 21 november 2015

PET IJmond: Construeren, animeren en programmeren

Op 19 en 20 november werkten we mee aan het Promotie Evenement Techniek in de IJmond (PET) voor  zo'n 1800 leerlingen van groep 8 uit IJmuiden. Onder de vlag van Techport laten de verschillende opleiders uit de regio samen met bedrijven, en belangenorganisaties de kinderen op een praktische en educatieve manier kennis maken met techniek. Elke groep van 200 leerlingen werkt anderhalf uur naar eigen keuze aan een fantastisch aanbod.
Wij, als Digitaal Laboratorium, hadden 4 inloopworkshops voorbereid: 
  1. Kennismaken met programmeren door te experimenteren met ScratchJr op de iPad. Een paar kinderen hadden wel eens van Scratch gehoord. Voor de meeste kinderen was dit de eerste keer dat ze zelf sprites programmeerden. Na een uitlegfilmpje in de app zelf kunnen ze meteen moeiteloos aan de slag.
  2. Constructie en stopmotion in 2D met magnetische mozaïeksteentjes een figuur leggen of veranderen of met meccano een robot maken en laten bewegen. 
  3. Constructie en stopmotion in 3D van metselsteentjes een bouwwerk maken voor houten poppetjes die daar door heen kunnen lopen of van tandenstokers en piepschuim een brug of vlot bouwen om een lego-poppetje naar zijn vriendje aan de overkant te brengen. 
  4. Een lijnvolger begrijpen, daarvoor een stratenplan ontwerpen en programmeren met kleurcodes.


maandag 9 november 2015

Help your kids learn to code

Dat zegt de kat op de voorkant van het boek "The official ScratchJr book" van Mitchel Resnick en Marina Umaschi Bers. Een geweldig boek voor iedere volwassenen, die wil programmeren alleen of samen met kinderen. Het hele boek ademt de enthousiaste sfeer van de Scratchcommunity met ruimte voor eigen experimenten. Tijdens het lezen waande ik me terug in het warme bad van de Scratchconferentie 2015 te Amsterdam.

Na een voorwoord en introductie kun je meteen aan de slag.
In elk hoofdstuk werk je stap voor stap met nieuwe blokken: Wat ga je leren? Hoe maak je het? Hints en Uitdagingen. Daarna kun je zelf een eigen project bedenken en verder uitbreiden.
Elk hoofdstuk heeft een paragraaf "Making connections" met suggesties voor geletterdheid en wiskunde en tips voor volwassenen.
Veel computationele begrippen komen spelenderwijs aan bod zoals volgorde, herhaling, berichten sturen en ontvangen, interactiviteit.
In het nawoord nodigen de schrijvers je uit ingewikkeldere dingen uit te proberen en helpen ze je op weg om te starten met Scratch en de Scratchcommunity.

Ik ben geen recensist, maar geef wel veel programmeerworkshops. Met dit boek kan elke ouder, leerkracht of begeleider zelf en/of samen met kinderen een inspirerend programmeeravontuur beleven.

vrijdag 6 november 2015

ScratchJr als start van een workshopserie programmeren

Vandaag mag ik een reeks van 4 uur programmeren starten. Het is een gemengde groep van leerlingen uit groep 4 - 8. Dit eerste uur start ik met de Jam-bot en een opdracht met ScratchJr op de iPad. Mijn ervaring is dat ze dan in de tweede keer Scratch makkelijker oppakken. Bijkomend voordeel is dat ze meteen ontdekken dat programmeren en makkelijk en moeilijk kan zijn, maar in ieder geval heel leuk. ScratchJr nodigt door de interface ook uit om met code te experimenteren.
De leerlingen werken in tweetallen. Nadat ze het filmpje hebben bekeken, gaan ze aan de slag. Dit is de opdracht:
Maak allebei een sprite van jezelf, dus doe de onderstaande punten 2 keer en ruil telkens van plaats.
       Haal de kat weg
       Tik op de + en dan op de verfkwast
       Kies je lievelingskleur
       Kies de lijndikte
       Kies rondje, vierkant of driehoek
       Teken de vorm
       Kies het Fototoestel
       Klik op je vorm
       Maak de foto van je gezicht er in
       Klik op Draaien
       Draai een beetje aan je vorm
       Alles goed? Klik op de V
       Ruil van plaats
Animeer de sprite
       Jij zegt waar je sprite moet beginnen en hoe hij moet bewegen
       De ander sleept de blokken naar beneden en maakt het script
Maak een titel
Maak meer sprites
Ø  Kies telkens een gezamenlijk onderwerp/idee/zin
Ø  Werk dat voor allebei uit in een geanimeerde sprite

Ø  Gebruik verschillende blokken en achtergronden


woensdag 4 november 2015

Creatief computergebruik en Geanimeerd leren

Ik ga hier over mijn activiteiten rond Creatief computergebruik en Geanimeerd leren schrijven. In mijn workshops zijn kinderen en leerkrachten aan het werk met ScratchJr, Scratch, LegoWeDo, Robots, Stopmotion, Beeld en Geluid, Mediawijsheid om hun ideeën en lesstof vorm te geven. Dit doen ze samen in kleine werkgroepjes van twee tot drie personen.